Skolyoz, omurganın sağa veya sola doğru bükülmesidir. Gelişimsel bir bozuklukla ilişkili olmasına rağmen nedeni bilinmemektedir. Tanı genellikle çocukluk çağında konulur. Bazen hastalık tesadüfen akciğer grafisinde saptanabilir. Skolyoz nedeniyle kalça, kürek kemikleri ve göğüs kafesinde de kaymalar meydana gelir.

Peki Skolyoz Bir Engellilik midir? Aslında hayır, ama tedavi edilemezse engel olarak adlandırılabilir.

Skolyoz Çeşitleri Nelerdir?

Tıp literatüründe, duruma neden olan faktörlerin çoğu kesin olarak belirlenemediğinde bu hastalıklar idiyopatiktir. Bu nedenle en sık görülen skolyoz tipi “idiyopatik skolyoz” dur. İdiyopatik skolyoz, yaş sınırları 0 ile 18 arasında değişen dört grupta yer alır.

0-3 yaş arası infantil idiyopatik skolyoz, 4-10 yaş arası juvenil idiyopatik skolyoz, 11-18 yaş arası adölesan idiyopatik skolyoz ve 18 yaşından sonra erişkin idiyopatik skolyoz terimini kullanıyoruz. Hastalığın en sık görüldüğü yaş grubuna bakacak olursak, çoğu hastaya adölesan idiyopatik skolyoz tanısı konulduğu sonucuna varabiliriz.

Doğumdan sonra saptanan skolyoz doğuştan skolyozdur. Bebek daha anne karnındayken yapılan ultrasonografik incelemelerde anlayabileceğimiz bir skolyoz türüdür.

Omurganın iskelet yapısının gelişimi sırasındaki bir sorun nedeniyle ortaya çıkan bu durum, eş zamanlı olarak gelişen sinir, boşaltım ve kalp damar sistemi gibi diğer sistemlerle ilgili bir gelişim bozukluğuna neden olabilir.

Skolyozun Nedenleri Nelerdir?

Skolyoz hastalarının büyük çoğunluğunda doktorlar asıl nedeni belirleyemez. Ancak her üç skolyoz hastasından 1’inde aile üyeleri arasında aynı durumda olan bireylerin bulunması genetik geçişe işaret ediyor olabilir. Bu nedenle gençliklerinde idiyopatik skolyoz tanısı alan anne-babalar, çocuklarında da bu durumun gelişebileceğinin bilincinde olmalıdırlar.

Skolyozun Dört Belirtisi Nelerdir?

Skolyoz durumunda ortaya çıkan belirtiler, omurganın eğrilik derecesine göre değişir. Bu rahatsızlığın tanınmasına çeşitli belirti ve semptomlar katkıda bulunabilir:

• Dışarıdan bakıldığında eşit olmayan omuzlar, kürek kemikleri ve pelvis kemikleri

• İki kalçadan biri daha yukarıda görünür

• Omurganın yanal kıvrımını görme

• Uzun süreli boyun, sırt ve bel ağrısı

Aynı zamanda bu omurga değişikliğine bağlı olarak göğüs kafesi hacmi azalır. Göğüs kafesinin küçülen hacmi inhalasyon sırasında akciğerlerin yeterince genişlemesini engelleyebilir ve solunum şikayetlerine neden olabilir.

Skolyoz Nasıl Teşhis Edilir?

Skolyoz tanısı için attığımız adımların başında nadir de olsa skolyoza neden olduğu bilinen durumları araştırırız. Skolyoz nedeninin belirlenmesi özellikle 10 yaşından önce başlayan skolyoz varlığında, eğriliğin hızlı ilerlemesi ve sinir sistemi ile ilgili semptomların varlığında önemlidir.

Muayene sırasında kişinin iskelet sistemi hastalığı ile değerlendirilir. Skolyoz hastalarında (hastaların yaklaşık dörtte biri) geçmeyen sırt ağrıları şikayetler arasında olabilir ancak hastaların çoğu kendi yaş grubunda, atletik faaliyetlere katılan ve skolyoz dışında başka bir hastalığı olmayan bireylerdir.

Skolyoz varlığını çeşitli radyolojik tetkiklerle tespit ediyoruz. Birden fazla açıdan alınan, nispeten düşük radyasyona maruz kalan X-ışınları, kullanılan ilk görüntüleme yöntemiydi. Hekim tarafından gerekli görüldüğü takdirde manyetik rezonans görüntüleme ve bilgisayarlı tomografi gibi diğer görüntüleme yöntemleri tanı amaçlı kullanılabilir.

Görüntüleme yöntemleri omurganın eğrilik derecesini değerlendirir. Bir kişide skolyoz varlığından söz edebilmek için en az 10 derecelik eğriliği belirlememiz gerekir.

Skolyoz Tedavisi Nasıldır?

Skolyoz tedavisinde cerrahi müdahale gibi işlemler son derece nadirdir. Peki, “Skolyozumu ameliyatsız nasıl düzeltebilirim?” Tedavi prensibi gözlem, uygun egzersiz ve sportif faaliyetler ve takipten oluşur. Tedavi planlamasında pek çok faktör dikkate alınsa da eğriliğin derecesi bu faktörlerin bir adım önündedir.

Adölesan idiyopatik skolyoz tanısı alan ancak herhangi bir tedavi görmemiş hastalarda eğrilik yılda ortalama 0,5-1 derece artabilir. Ayrıca ergenlik döneminde ortaya çıkan skolyoz vakalarındaki eğrilikler, erken yaşlarda görülen skolyozdan daha kötü bir seyir izleme eğilimindedir. Bu nedenle ileri yaş skolyoz vakalarında adolesan skolyoza göre daha agresif cerrahi müdahalelere ihtiyaç duyulabilir.

Skolyozu Düzeltmezseniz Ne Olur?

Tedavi edilmeyen skolyoz hastalarında ileride bel ve sırt ağrıları, sinir zedelenmeleri, akciğer ve kalp gibi organlarla ilgili çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir. Bu sorunların yanı sıra kişinin dış görünüşü ile ilgili olumsuz düşünceleri de tedavi planlamasında üzerinde durulması gereken bir konudur.

Omurgada 10 ila 25 derece arasında eğrilik saptanan kişilerde 3, 6 ve 1 yıl aralıklarla çekilen röntgenler ile takip ve değerlendirmeye devam edilmesi önerilir. Korse benzeri bir yapı olan ortez kullanımı ile omurga eğriliğinin ilerlemesini engellemeyi amaçlar ancak bu yöntem son yıllarda nadiren uygulanmaktadır.

Erken teşhis edilen bazı vakalarda tedavi planlamasında bu korse yöntemi ön plana çıkabilmektedir. Büyüme döneminde günde 16-23 saat ortez takılması gerekir. Ortez tedavisinde düzenli kullanım önemli bir konudur.

Skolyoz Ameliyatı İçin En Uygun Yaş Nedir?

Skolyoz ameliyatı için belirli bir yaş aralığı yoktur. Ancak doktorlar bu ameliyatı 18 yaşından sonra önermektedir. Omurgada tespit edilen eğrilik 40 dereceyi geçerse omurganın cerrahi müdahale ile düzeltilmesi düşünülebilir. “Skolyoz ameliyatı büyük bir ameliyat mıdır?” ve “Skolyoz ameliyatı ne kadar ciddidir?” Bu sorulara cevabımız maalesef evet ama ameliyat gerektirecek bir eğriliğiniz olmayabilir.

Skolyoz Ameliyatı Sonrası Merak Edilenler

Skolyoz ameliyatından ne kadar süre sonra yürüyebilirsiniz?

Hastalar ameliyattan sonraki ikinci gün ayağa kalkar ve yürürler.

Skolyoz ameliyatı sonrası hastanede kalış süresi ne kadardır?

Skolyoz ameliyat teknikleri ve hastalar farklılık gösterse de hastalar genellikle en geç beşinci günde taburcu edilir. 3-4 hafta içinde okula dönerler. İlk ayın sonunda sırt çantasıyla seyahate izin verilir.

Ameliyattan sonra ne yapılmamalıdır?

Hastalar genellikle üç ay boyunca çok fazla eğilmemeli ve ağır yük kaldırmamalıdır.

Skolyoz ameliyatı sonrası boyum uzar mı?

Evet, ancak ne kadar uzayacağınız skolyozunuzun derecesine bağlıdır