Böbrek yetmezliği, böbreklerin çeşitli nedenlerle geri dönüşü olmayan bir şekilde bozulması ve fonksiyonlarını yerine getirememesi nedeniyle vücutta su, üre, kreatinin, ürik asit ve diğer toksik maddelerin birikmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastaların vücutlarında su birikmesi sonucu yüksek tansiyon ve nefes darlığı gibi şikayetleri olabilir. Ayrıca ürenin neden olduğu bulantı, kusma, karın ağrısı, yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık gibi şikayetlerle diyalize ve böbrek nakline gidebilirler.

Son evre böbrek hastalığı olan kişiler tedavi edilmezse yaşayamazlar. Bu hastalar için iki tedavi alternatifi vardır: diyaliz ve böbrek nakli. Bu tedavi alternatiflerinin seçimi hekim, hasta ve ailesi tarafından istişare edilerek kararlaştırılmalıdır. Diyaliz hastayı hayatta tutan bir tedavi yöntemidir. Ancak hiçbir makine doğal bir organın tüm fonksiyonlarını yerine getiremez. Bu nedenle böbrek nakli hastanın yaşam beklentisi ve yaşam kalitesi açısından çok büyük avantajlara sahiptir.

Nakil sonrasında hastalar başta yeme-içme olmak üzere hayatlarını sınırlayan kısıtlamalardan kurtulur ve özgürce yiyen sağlıklı insanlar olarak yaşamlarına yön verirler. İş ve sosyal yaşam normale döner. Diyaliz için tedavi merkezlerinde geçirdikleri uzun süreyi artık kendilerine ayırma şansına sahipler. Daha uzun yaşarlar. Böbrek nakli giderlerinin diyalizden çok daha az olduğu vurgulanmalıdır. Mümkünse diyalize başlamadan önce hazırlıkları tamamlayıp fistül açılmadan kısa bir süre önce ameliyatı gerçekleştirmek en doğrusudur.

Böbrek nakli, son dönem böbrek yetmezliği olan hastaların vücuduna bu işlevleri yerine getirebilecek sağlıklı bir organın nakledilmesidir. Böbrek nakli için gerekli olan sağlıklı organ, kadavralardan veya canlı vericilerden elde edilir. Türkiye’de nakiller öncelikle canlı vericilerden elde edilen böbreklerle yapılmaktadır. Canlı vericiden alınan böbreklerle yapılan nakillerin sonuçları, kadavradan alınan böbreklere göre daha iyidir. Ancak organ naklinin birçok hastayı iyileştirebilmesi için cesetlerden organ bağışı sayısının artması gerekiyor.

 

Böbrek Nakli Ne Zaman Yapılmalıdır?

Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda böbrek fonksiyonları %20’nin altına düştüğünde böbrek nakli tedavisine ihtiyaç duyulur. Herhangi bir rahatsızlığı olmayan tüm hastalarda öncelikle böbrek nakli düşünülmeli ve olasılıkları araştırılmalıdır. Diyaliz hastanın hayatını kurtarır ve hayatta kalmasını sağlar ancak zamanla damarlarda hasar başta olmak üzere çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkar. Bu nedenle diyalizsiz nakil böbrek ve hasta sağlığı açısından avantajlıdır.

 

Böbrek Naklinin Faydaları Nelerdir?

Diyaliz sağlıklı bir insanın böbrek fonksiyonlarının ancak %10’unu yapabilir. Başarılı bir böbrek nakli, sağlıklı bir kişinin böbrek fonksiyonlarının %100’ünü yerine getirebilir.

 

Böbrek Nakli Diyalize Göre Bir Avantaj Sağlar mı?

Önemli avantajları vardır. Ameliyattan 1-2 hafta sonra çoğu hasta tamamen günlük yaşama kavuşur. Sabah akşam aldıkları ilaçlar dışında iş ve sosyal hayatları normal sınırlar içinde. Diyalizde olduğu gibi haftada üç gün 3-4 saat makine başında yaşamak zorunda değiller.

 

Böbrek Nakli Nasıl Yapılır?

Böbrek nakli, kadavra veya canlı vericiden alınan sağlıklı böbrekler ile yapılır. Ülkemizde nakil ağırlıklı olarak canlı akraba donörlerinden alınan böbrekler ile yapılmaktadır. Hastanemizde canlı vericili ameliyatları kapalı yöntemle yapmaktayız. Bu yöntemle yapılan nakillerde de ameliyat yarası çok küçük olduğu için hastanın ameliyat sonrası ağrı ve benzeri şikayetleri çok azdır. Ameliyat sonrası yara ile ilgili problemler nadirdir. Bu nedenle hastaların ameliyat sonrası dönemi rahat geçer.
Donenin ameliyatı kasık bölgesinden bir kesi ile gerçekleştirilir. Bu bölgedeki arter ve damarlar hazırlanır. Böbreğin damarları organa kan sağlamak için bu damarlara dikilir. Uygun cerrahi teknik ile idrar yolunun mesaneye bağlanması ile işlem sonlandırılır.

Böbrek Nakli İçin Kimler Donör Olabilir?

Türkiye’de kadavralardan alınan böbreklerin dağıtımı Sağlık Bakanlığı’nın oluşturduğu koordinasyon sistemi kuralları çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Organ nakli merkezlerine kayıtlı hastaların listeleri de koordinasyon bilgisayarına kaydedilmektedir. Bakanlık tarafından implant yapılabilecek hastaların listesi merkeze gönderilmektedir. Organ bu listedeki sırayla uygun hastaya takılır.
Canlı vericili hastaların nakli daha hızlı ve daha erken yapılabilmektedir. Türkiye’deki yasalara göre, hasta ilk dört derece akrabasından organ alabilir. Akraba veya akraba olmayan kişilerden de organ alınması mümkündür. Ancak bu tür donörlerden nakil için etik kurul kararı gerekir. Bir kişinin donör olabilmesi için en az 18 yaşında olması gerekir. Üst yaş için kesin bir sınır yoktur. Bağışçı adayının organının alınıp alınamayacağına muayene ve doktor muayeneleri sonucuna göre karar verilir.