Fıtıklaşmış diskler için cerrahi bazen tıbbi bir gerekliliktir. Bazen doktor ve hasta bu kararı birlikte verirler. İlk soru, bel ve bacak ağrısı şikayetiyle doktora giden ve MR’larında bel fıtığı çıkan hastaların ameliyat mı, yoksa ne zaman ameliyat olması gerektiğini merak etmeleridir.

Bel Fıtığında Ameliyat Gerekir mi?

Aniden başlayan veya uzun süren, bel hareketlerini zorlaştıran, hatta beli kilitleyen, yürümekte zorlanan durumlarda hastalar çare ararlar. Bir an önce ağrısız hayatlarına geri dönmek isterler. Bu aşamada bazen hasta işlevsellik yerine fıtık fenomenine takılıp kalır. Fıtığın alınması ile anatomik ve fizyolojik olarak normale dönmek ister. Çoğu zaman bel fıtığının teşhisi hastanın sorunlarını basit bir çerçevede tanımlar. Bu iyi tanımlanmış soruna basit bir çözüm sunduğu için cerrahi çekici olabilir. Ancak bel ağrısı daha karmaşık bir sorundur. Doktorlar her bel fıtığı için ameliyata önem verirler. Sırt cerrahisinin başarı oranı, fayda görme olasılığı yüksek olan hastaların doğru seçimi ile yakından ilişkilidir. Bel MR’ında fıtık çıkan her hasta ameliyat olsaydı ameliyatların başarı oranı sığ olurdu. Bu nedenle “Fıtık ne zaman ameliyat edilir?” sorusunun cevabı anlamlıdır.

Bir diğer soru da “Bel fıtıklarının yüzde kaçı ameliyat gerektirir?” Bu soruyu net bir şekilde cevaplamak zordur, ancak ameliyat gerektirmeyen vakalar yüzde olarak daha fazladır.

Fıtık Hastası Hemen Ameliyat Olmalı mı?

Bel fıtığı bel ve bacak ağrılarına neden olan kritik bir sorun olsa da çoğu durumda şikayetler zamanla (1-1,5 ay) tedavi ile veya kendiliğinden düzelir. Çoğu insan günlük yaşam aktivitelerini değiştirmek (örneğin ağır ağırlık kaldırmamak), sırtı güçlendirmeye yönelik egzersizler, fizik tedavi ve ağrı kesici ilaçlar gibi yöntemlerle iyileşir. Bu ve benzeri ameliyatsız tedavi seçenekleri ile şikayetleri geçmeyen hastalarda ameliyat düşünülebilir. Çoğu durumda, fıtıklaşmış bir disk hemen ameliyat edilmez. Bekleme süresi verilmesi hastaya ameliyatsız iyileşme şansı verir. Bu süre için bazı uzmanlar altı hafta, bazı uzmanlar üç ay, bazıları da altı ay beklemeyi savunmaktadır. Ancak doktorların zaman kaybetmeden bel fıtığı ameliyatını gerçekleştirmesi gereken bazı durumlar vardır.

Şiddetli Disk Fıtığı Nedir?

Bu tip fıtıklar genellikle ameliyat gerektirir. Omurilik kemikleri (omurlar), kemikler arasında yastık görevi gören ve hareket sağlayan disklerle ayrılır. Fıtıklaşmış bir disk, diskin omurganın basıncından dışarı çıkması ve çevredeki sinirlere baskı yaparak ağrıya neden olmasıdır. Diskler, kuvvetin etkisiyle bir yerden başka bir yere itilebilir veya gerilimin etkisi diskleri yırtabilir. Bu, komşu sinirlere baskı yaparak ağrıya, uyuşmaya veya güçsüzlüğe neden olabilir. Bazen herhangi bir şikayete neden olmayabilir.

Omurganın her yerinde (boyundan kuyruk sokumuna kadar) fıtık görülebilir. Ancak en sık belde, daha sonra boyunda ve nadiren de sırtta görülür.

Bel Fıtığı Ameliyatı İçin Beklemenin Önerilmediği Durumlar

Bel fıtığı belli sinir köklerine bası yapıyorsa ve bu sinir köklerinin uyardığı kaslarda güçsüzlük, his kaybı gibi nörolojik belirtiler varsa vakit kaybetmeden ameliyat yapılmalıdır. Mesane ve barsak fonksiyonlarının bozulduğu kauda ekina sendromu da acil ameliyat gerektiren bir sorundur.

Bel fıtıkları laminektomi, diskektomi, mikrodiskektomi, suni disk cerrahisi, spinal füzyon gibi farklı tekniklerle ameliyat edilebilir. Benim tercih ettiğim yöntem mikrodiskektomi olup, başarı oranı en yüksek olan mikrocerrahi yöntemidir.

Bel Fıtığı Ameliyatı Kararında Hastanın Görüşü Önemli mi?

Bel fıtığı ameliyatına çoğu zaman hasta ve doktor karar verir. Bu durumda, hasta aşağıdaki soruları düşünmelidir:

• Sırt ameliyatı fikri beni tatmin ediyor mu? Yoksa ameliyat tamamen kaçınmak istediğim bir şey mi?
• Birkaç ay egzersiz, ilaç ve fizik tedavi denedim. Bunlar işe yaradı mı, yaramadı mı?
• Ağrım artık dayanamayacağım kadar şiddetli mi yoksa bir süre dayanabilir miyim?
• Ağrımı hemen dindirip hızla işime dönmeli miyim, yoksa yavaş yavaş iyileşmek için zamanım mı var?

Ancak doktorunuz yukarıda belirtilen durumun zorunlu ameliyat gerektirdiğini size bildirdiyse vakit kaybetmemelisiniz.

Bel Fıtığı Ameliyatı Riskleri

Mikrodiskektomi ve endoskopik mikrodiskektomi ameliyatları düşük riskli prosedürlerdir. Ancak her ameliyatta olduğu gibi fıtık ameliyatının da riskleri vardır. Literatür, ameliyat olan hastaların yaklaşık yüzde 5-10’unda bel fıtığının tekrarladığını bildirmektedir. Ameliyat sonrası ilk üç ayda tekrarlama riski diğer dönemlere göre daha yüksektir. Bu nedenle özellikle iyileşmenin ilk üç ayında dikkatli olunmalı ve bu dönemde doktorunuzun önerdiği şekilde hareket etmelisiniz.

Bel Fıtığı Ameliyatının Başarı Oranı Nedir?

Doğru teşhis ve düzeltici cerrahi ile bel fıtığında cerrahi başarı oranı yüzde 95’tir. Cerrahi komplikasyon riski %5’tir. %1’den az olasılık ile sinirlerde hasar, enfeksiyon, kan toplanması ve anesteziye bağlı komplikasyonlar meydana gelebilir. Ölümcül iç organ veya ana damar yaralanmalarına veya aşırı kan kaybına bağlı komplikasyonlar on binde bir görülür.