Gama Knife

Gama Knife, beyin cerrahlarının herhangi bir kesiye ihtiyaç duymadan beynin anormal bölgelerine ameliyat yapmalarını sağlayan güncel bir tedavi yöntemidir. Gama Knife, stereotaktik radyo cerrahi tekniği kullanılarak uygulanır ve gama ışınlarının koordineli hastalıklı beyin dokusunu yok etmesini sağlar.

Sistem, her biri kendi başına normal beyin dokusuna zarar vermeyecek bir enerjiye sahip, küresel konumlu ve ayrı ayrı 192 kaynaktan gelen gama ışınlarının hastalıklı beyin dokusunda birleştirilerek çok yüksek güç aktarımı prensibine dayanmaktadır. Böylece ışınlar hastalıklı dokuya geçer ve bu dokuyu yok eder. Bu nedenle radyoterapi tedavisinden farklı olan bu cerrahi yöntemde tedavi tek seansta tamamlanmaktadır. Genellikle açık beyin cerrahisinin mümkün olmadığı veya yüksek risk taşıdığı durumlarda tercih edilen bir yöntemdir.

Gama Knife ameliyatının etkinliği, tedavide kullanılan cihazın hassasiyetine ve beyindeki anormal dokuyu tespit etmek için kullanılan yöntemlere bağlıdır.

Gama Knife Nasıl Uygulanır?

İşlem öncesinde doktorlar öncelikle gerekli tetkikleri yaparak hastanın Gama Knife yöntemine uygunluğunu değerlendirir. Hastaya Gama Knife yöntemini uygulanırsa bazı işlemlerden geçmektedir. Ameliyata başlamadan önce cerrah hastanın başına bir çerçeve koyar, ölçü alır ve hastaya lokal anestezi uygular. Daha sonra ekli çerçeveyi hastanın kafasına sabitler ve MR çekerler. MR’dan elde edilen görüntüler üzerinde hesaplamalar yaparlar. Hesaplama yaparken hedeflenen tümörlü dokunun maksimum radyasyon dozunu almasını ve bu ışının çevre dokuların minimum düzeyde etkilenmesini sağlarlar. Gerekli hesaplamaları yaptıktan sonra hastayı makineye yerleştirirler. Bir anda ışın vererek işlemi tamamlarlar. Gama Knife operasyonu öncesi hazırlık süreci 1,5-2 saat sürer. Hastanın makinede kalış süresi lezyonun büyüklüğüne göre değişmekle birlikte ortalama 1,5-2 saattir. İşlem sonrası hastaya serum uygulayarak ağrı kesici verirler. Ameliyattan sonra hastalar genellikle aynı gün taburcu edilir. Gelişen teknoloji sayesinde çerçeve yerine maske kullanılarak tedavi yapılabilmektedir. Tedavide maske kullanımının en büyük avantajı optik sinire baskı yapan tümörlere kolay ulaşım sağlamasıdır.

Gama Knife Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Gama Knife farklı sağlık sorunları için yaygın olarak kullanılmaktadır. Beyin metastazları en sık uygulandığı hastalıktır. Ayrıca Gama Knife ışın teknolojisi menenjiyomlarda tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Meninjiyom beynin kendisi değildir, beyin zarından köken alan, zamanla büyüyen ve sıklıkla beyin dokusuna zarar veren iyi huylu tümörlerdir. Menenjiyomların tedavisinde Gama Knife yöntemi uzun yıllardır kullanılmaktadır. Gama Knife teknolojisinin kullanıldığı bir diğer hastalık ise şiddetli yüz ağrısına neden olan trigeminal nevraljidir.

Ayrıca Gama Knife tedavi yöntemi işitme ve denge kaybına neden olabilen akustik nöroma hastalığında da kullanılmaktadır. Beyindeki işitme ve denge sinirlerinden kaynaklanan ve genellikle iyi huylu tümörlere akustik nöromalar denir. Özellikle 3,5 cm’den küçük lezyonlar Gama Knife yöntemi için çok uygundur. Tümörlerde Gama Knife radyasyon tedavisinin kullanıldığı bir başka hastalık türü de hipofiz adenomlarıdır. Hipofiz adenomlarında öncelikle açık cerrahi tercih edilir, ancak Gama Knife teknolojisi sıklıkla tümörün tekrarlama olasılığını azaltmak için cerrahiyi tamamlamak için kullanılır.

Ne Tür Beyin Tümörleri Gama Knife ile Tedavi Edilebilir?

Gama Knife ile hem iyi huylu beyin tümörleri (meninjiyomlar, hipofiz adenomları, akustik nöromalar) hem de kötü huylu beyin tümörleri (beyin metastazları, glial tümörler) tedavi edilebilir. Ayrıca beyin tümörleri dışında vasküler beyin hastalıklarında (arteriyovenöz malformasyonlar ve kavernomlar) ve fonksiyonel beyin hastalıklarında (trigeminal nevralji, parkinsonizm, epilepsi) Gama Knife kullanılmaktadır.

Gamma Knife Tedavisinin Avantajları Nelerdir?

• Gama Knife, invaziv olmayan tek “cerrahi tedavi” yöntemidir. Yani kafatası açılmadan cerrahi tedavi kesinliği sağlar.
• Gama Knife tedavisinden bir gün sonra hasta günlük sosyal ve iş hayatına dönebilir.
• Tedavide genel anestezi kullanılmaması, açık cerrahi uygulanamayan hastaların tedavi edilmesini mümkün kılmaktadır.
• Hastanede yatış gerektirmez.
• Hastanede kalış süresinin son derece kısa olması, yoğun bakıma gerek olmaması ve hastanın hemen işine dönebilmesi maliyeti düşürür.

Gama Knife Tedavisinin Yan Etkileri Var Mı?

Her tedavide olduğu gibi Gama Knife tedavisinden sonra da bazı yan etkiler ortaya çıkabilir. Gama Knife tedavi yöntemi ile her hastayı tedavi etmek mümkün değildir. Bu nedenle hastanın işleme uygun olup olmadığını belirlemek için bazı laboratuvar testleri yapılır. Nadiren bazı hastalarda işlem sonrası uygulanan Gama enerjisinden dolayı yan etkiler görülebilir. Ancak alanında uzman bir ekip tarafından doğru yöntemlerle yapılan Gama Knife tedavisi sonrasında yan etki görülme olasılığı çok düşüktür.